Pieter Jan Simons van Eupen 1744-1804

1744-1804

Petrus van Eupen werd op 12 november 1744 te Antwerpen geboren. Hij studeert theologie te Leuven en werd in 1766 priester. Met zijn priesterlijke titel werd hij verbonden met het familie-eigendom "de Meireminne"(meerminne), dat uit een grote hof bestond in de Durletstraat. Als professor gaf hij les in het Bisschoppelijk Seminarie gelegen aan de Schoenmarkt en werd kanunnik in het O.L.V. in 1775. Kort daarna werd hij deken "censor librorum" en groot-penitencier (groot-penitentiaris) in 1776.

Onder de geestelijkheid van Antwerpen was hij de leider van de beweging die tegen de hervormingen was van Keizer Jozef II en werd lid van het patriottisch comité van Breda. Hij, was er de raadgever van Hein van der Noot. In de patriottenperiode had Petrus de titel van "Secretaris der Verenigde Staten". Vervolgens bewerkstelligde hij het verbond tussen de Staten van Brabant en die van Vlaanderen tegen Keizer Jozef II. Op 18 december 1789, deed van Eupen samen met Hein van der Noot zijn triomfantelijke patriottenintrede te Brussel.

Op 11 januari (1790) werd van Eupen, Staatssecretaris van ons land. Zijn invloed deed hij zodanig gelden, met in het bijzonder zijn afkeer voor de Franse Revolutie en anti-Vonckisme. Dit belette hem niet om te Douai onderhandelingen te voeren met de Vonckisten. Dit werd hem echter kwalijk genomen door de extremisten binnen zijn eigen beweging. Ondertussen verzette het buitenland zich tegen de Brabantse Revolutie, die de opvolging van het land aan de opvolger van Jozef II verzekerde.

Een tevergeefse reis door van Eupen naar Den Haag om er de steun van de Hollandse groot-penitentiaris te krijgen. Doch van Eupen hield vol en probeerde de Europese diplomatie te overtuigen, dat werk moest gemaakt worden om België als onafhankelijk land te erkennen. Pas daarna kon er maar sprake zijn van herstel van de Oostenrijkse vorst als Hertog van Brabant.

Door de halsstarrige houding van Petrus van Eupen, keerden de Oostenrijkers zich tegen hem en kwamen met veel wapenvertoon terug. Van Eupen vluchtte daardoor naar Holland en keerde pas naar België terug tijdens de tweede Franse inval in 1794. Hij, werd als gijzelaar gevangen genomen en achtereenvolgens naar Rijsel, Parijs en Bicêtre overgebracht. In 1795 kreeg van Eupen zijn vrijheid terug en trok naar Jutfaas bij Utrecht. Daar overleed hij op 14 mei 1804.

Verder wordt er door Floris Prims verwezen naar de "Biographie Nationale", de "Wijkboeken der Markgravelei" en de "Kroniek van Antwerpen" door Van der Straelen.
Het hierboven weergegeven portret, dat door A.B. de Quertenmont werd ondertekend, heeft tevens in 1790 een groot portrettenalbum samengesteld van de leden der Staten van België (Etats Belgiques)

Bronnen:
Zondagsvriend 24-01-1932
Oud-Antwerpse Portrettengalerie van Floris Prims

Op de hoogte blijven?  Abonneer je op mijn feed.
Noël De Mey