Franciscus Sonnius 1506-1576, de eerste Bisschop van Antwerpen

Herkomst: zondagsvriend 9 oktober 1932

Franciscus Sonnius, werd als Frans van de Velde in 1506 te Son bij Eindhoven geboren. Als arme leerling vatte hij zijn studies aan in het fraterhuis te 's Hertogenbosch. hoewel hij tot de armste leerlingen van de Standonck-stichting behoorde, bleek hij een uitmuntende en schitterende leerling te zijn. Omstreeks 1530 werd hij priester en behaalde in 1538 de titel van doctor in de Godsgeleerdheid. Vervolgens werd hij in 1543 rector van de Leuvense Universiteit.

Het was in deze periode, dat de ketterij uitbrak en Sonnius de opdracht had gekregen uit te zoeken welke leerlingen zich daarmee inlieten. Door zijn ongekende waakzaamheid, niet aflatende werkzaamheid en weergaloze inzet, slaagde hij erin heel wat verdwaalden te bekeren.

In 1554 begon hij met de kerkelijke leer te verkondigen en gaf een boekje uit: "Onderzoeking der jongens of si kerstelijk onderwezen zijn", in dialoogvorm, die als voorloper van de catechismus kan beschouwd worden. Volgens Sonnius, was dit boekje gemaakt ten behoeve van de kleine scholen en verschenen er daarna nog andere werken van hem.

In 1557 werd Sonnius door de koning Philips II naar Worms gestuurd, om er de beruchte theologische "samenspraak" bij te wonen. Dit maakte van hem in de jaren, die volgden in de Nederlanden een vooraanstaande man inzake de rechtgelovige Godsgeleerdheid. Geheel de protestantse strijd volgt hij op de voet en reist naar Rome op verzoek van de koning.

Wanneer hij terug in zijn geboortestreekt 's Hertogenbosch aanwezig is, wordt Sonnius in 1561 tot Bisschop benoemd. Met de nodige ijver zet hij zich aan het werk. Toen in 1563 Philippus Negri te Antwerpen overleed en er destijds als Bisschop was benoemd, maar het nooit in handen had genomen, werd er onmiddellijk aan Sonnius gedacht, om hem te vervangen in moeilijke omstandigheden, die de kop opstaken.

Als diocees werkte hij verder in de Kempen toen hij te Westerlo van het nieuws op de hoogte gebracht werd van de beeldstormerij in 1566 te Antwerpen. Met enige ijver ging hij opnieuw aan de slag in 's Hertogenbosch toen in 1569 de uiteindelijke beslissing viel, bisschop van Antwerpen te worden, wat in 1570 gebeurde. Tijdens de provinciale synode het jaar daarop te Mechelen was hij een der voornaamste personaliteiten. Ook deze van Leuven in 1574 woonde hij bij. Na de Antwerpse synode van mei 1576, die in het teken stond van de verdere uitbouw van de katholieke gedachte begon de vermoeidheid meer en meer parten te spelen.

In juni 1576, overleed bisschop Franciscus Sonnius uitgeput door het vele werk, dat hij zichzelf had opgelegd. Hij, werd opgevolgd door Laevinus Torrentius.

*Voor verdere studie over het leven van Franciscus Sonnius wordt er verwezen naar de biografische nota's, die door kanunnik Arthur De Schrevel in de "Biographie Nationale" werd neergeschreven.

Bronnen:
Zondagsvriend van 9 oktober 1632
Oud-Antwerpse portrettengalerij van Floris Prims
Noël De Mey

Linken:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Franciscus_Sonnius
http://www.provincieantwerpen.be/binaries/Wijdingsregisters_bisdomAntwerpen_1570_1611_V_2_tcm7-63281.pdf
http://www.dutchrevolt.leiden.edu/dutch/personen/S/Pages/sonnius.aspx

Op de hoogte blijven? Abonneer je op mijn feed.