woensdag 30 oktober 2013

Het ontstaan van voetbal

Laatste update: 08-11-2013

Volgens de Brit Arthur Waley, die aan het Britisch Museum verbonden was als vertaler, zouden de Japanners in 1004 het voetballen reeds uitgevonden hebben. Hij baseerde zich op een in het Japans geschreven novelle, waar er sprake was van het voetbal. "Er werd destijds een spel beoefend, waar men tegen een bal schopte". Volgens de vertaler rees er twijfel of het wel ging over het voetbal, dat door de eeuwen heen beter tot stand kwam.

Andere geschreven bronnen maken melding, dat de Grieken in geen geval voetbal kenden en hun sportieve bedrijvigheden beperkt zagen tot het "Apporaxis" en het Episkyros", wat als voorgangers van het tennis- en cricketspel kon gelden.

Anderzijds stonden de Romeinen heel wat dichter aangeleund bij het tegenwoordige voetbalspel. Het "Haspartum", was een spel, dat destijds hoog in hun vaandel en in aanzien stond. Twee ploegen met een groot aantal spelers, bekampen elkaar met een gevulde blaas met zand en lucht en hem vervolgens dragen of voort te duwen tot over de lijn van de tegenstrever.

Bovendien zou het nog eeuwen duren vooraleer het balspel weer zou opduiken anno 1300 in Engeland, waar men een lederen bal "soule" gretig gebruik maakte. Hierdoor kwamen openbare pleinen in gevaar voor de kinderen en ouderlingen, omwille het feit, dat de wedstrijden dikwijls gepaard gingen met uitspattingen en vechtpartijen (hooliganisme bestond dus reeds toen al)!

Op 13 april 1314, verbood koning Edward II van Engeland, dit balspel. Het gewone volk, nam het echter niet zo nauw met de nieuwe koninklijke besluiten en trok zich daar amper iets van aan. Een van de redenen tot verbod, was omdat het begeerde boogschieten hierdoor in verval raakte. Bekwame schutters zagen hun opleiding daardoor ten onder gaan. Vanuit Westminster werd op 12 juni 1349 een eerste nieuw en streng verbod uitgevaardigd, met gevangenisstraffen aan al wie zich nog zou wagen aan het voetbal-of hockeyspel.

Gedurende drie volle eeuwen kwam de voorloper van het voetbal in onmin terecht, tot wanneer Karel II, in 1660 een wedstrijd liet spelen tussen zijn hofleden en deze van Hertog van Albernale. Het "soule-spel" kreeg daardoor gedurende een eeuw lang in Engeland terug heel wat bijval. Hoewel men het spel met de heldendaden der beide ploegen bejubelde, bleef het niet in stijgende lijn en kwam het tegen het einde van de 18e eeuw in verval. Omstreeks 1840 was het spel gedoemd, om te verdwijnen.

Onder impulsen van de Engelse colleges, werd het spel terug ingevoerd, met reglementsaanpassingen. Men verwees enerzijds naar het "soccerspel" of voetbal-association of in het andere geval naar het rugbyspel. Stilaan-wat Engeland betreft-kwam men in een periode terecht, waarbij men de normen van het hedendaagse voetbal kennen. Met enige voorzichtigheid kan worden doorgegeven, dat het voetbalspel van Engelse oorsprong is en zij ook de eersten waren om met ploegen in balwedstrijden uit te pakken. Daarenboven mag men niet vergeten, dat zij aan de basis lagen bij het opstellen van de reglementering.

Hoe zat het in Italië, Frankrijk en België?

In het begin van de 16e eeuw, kende men in Italië het "giocco del calcio", dat in en rond Florentië fel beoefend werd. Naar verluid werd het moreel van de soldaten in 1530 bij een belegering zo opgemonterd, dat nagenoeg alle muiterij daarna verdween. Florentië herdenkt nog steeds dit eeuwenoude spel door het spelen van een "calciomatch", met aandacht voor de reglementering en aangepaste kostumen van weleer. Ook eist Italië de eer op, bakermat te zijn van het voetbalspel en waar men binnen de Italiaanse voetbalfederatie nog steeds luistert naar de naam "Federazione Italiana del giucco del calcio".

Ook Frankrijk kende omstreeks de jaren 1300 in de omgeving van Normandië het spel met de "choule". Kronieken uit 1555 vermelden namelijk: "...hoe Heer van Gouberville rond Kerstmis in een partij ruw werd aangelopen door een van zijn tegenstrevers met name Cantenye..."

In België, werd er tijdens de Middeleeuwen gevoetbald "souic", dit omstreeks 1522 tijdens de kermissen en andere volksfeesten te Tienen en Waals-Brabant. De burgemeester, duidde een doel aan en het kwam er op neer de met zagemeel gevulde lederen bal in het doel te werpen, te duwen of te schoppen. Het spel kende namelijk rond de streek van Tienen zo'n succes, dat ganse velden hun oogsten vernield zagen zien. Daardoor werd men genoodzaakt om in 1780 strenge verbodsbepalingen uit te vaardigen.

In het Waals-Brabantse Jodoigne, werd het spel zelfs met succes bekroond, omdat het de gezondheid ten goede kwam. Dit was wat men toen dacht in de Middeleeuwen. Nochtans waren de herstellende melaatsen, die uit de leprahuizen kwamen en deelnamen aan het spel, de blijvende oorzaak van deze vreselijke ziekte, die Jodoigne nog ettelijke jaren zou blijven teisteren.


Mochten woorden, die schuin geschreven staan, niet juist zijn weergegeven, is het omdat deze zo werden overgenomen.

Brontekst:
Ons Land 30-04-1927
Zondagsvriend uit de jaren 1930 (Veritas)
Noël De Mey

Op de hoogte blijven?  Abonneer je op mijn feed.



Geen opmerkingen: